Niskie czy wysokie buty w góry?

Planujesz ekwipunek na najbliższy wyjazd i nie wiesz, czy zabrać niskie czy wysokie buty w góry? Boisz się, że w niskich butach możesz skręcić kostkę, a w wysokich będzie Ci gorąco? Choć odpowiedź na to pytanie nie może być jednoznaczna, nasze wskazówki pomogą Ci dokonać właściwego wyboru i w rezultacie – bezpiecznie przemierzać górskie szlaki.

Wybór butów trekkingowych to kwestia bardzo indywidualna. Wiele zależy od osobistych preferencji, a przede wszystkim od warunków, w jakich mają służyć. Tę decyzję łatwiej podjąć, gdy weźmie się pod uwagę kilka czynników:

w jakich górach najczęściej się poruszasz?
Preferujesz bardziej “wyczynowe” trasy, czy łagodny spacer po górach? Orla Perć czy coś łatwiejszego? Raczej Tatry czy Beskidy?
jaki jest Twój poziom wysportowania?
Jesteś osobą aktywną na co dzień i lubisz intensywne wędrówki, czy jedziesz w góry się zrelaksować? Biegasz 30 km tygodniowo, czy pierwszy raz od kilku miesięcy udało się wstać od biurka?
jaki rodzaj obciążenia przewidujesz?
Planujesz zabrać duży, wypakowany plecak trekkingowy czy lekki, “jednodniowy” plecak podręczny z najpotrzebniejszymi rzeczami?

Po rozważeniu tych pytań warto przyjrzeć się ogólnym cechom obu rodzajów butów.

Wysokie buty trekkingowe za kostkę – jeżeli stawiasz na bezpieczeństwo

Marsz od schroniska do schroniska przy kilku- lub nawet kilkunastokilogramowym obciążeniu mocno angażuje stawy nóg, a wielogodzinna wędrówka po górach to wymagający wysiłek. Warto pamiętać, że po całym dniu spędzonym na nierównym, skalistym szlaku niestety łatwo o ten jeden fałszywy krok.

Buty trekkingowe z wysoką cholewką bardzo dobrze sprawdzają się podczas kilkudniowych wycieczek z plecakiem ponieważ stabilizują staw skokowy. Dzięki temu jest on znacznie mniej podatny na skręcenia.

Dodatkowo zabezpieczają przed błotem, śniegiem i wilgocią lepiej niż buty niskie. Ten rodzaj obuwia jest najczęściej wybierany przez turystów z prostego powodu – są zwykle bardziej uniwersalne. Zapewniają większą ochronę przed kontuzją w trudnych warunkach i można ich używać w czasie łatwiejszych wędrówek.

Z oczywistych względów są to najlepsze buty trekkingowe na zimę, choć i tutaj znajdą się zwolennicy niskiego obuwia. Nie należy się ich jednak obawiać latem – niektóre modele nawet w cieplejsze dni świetnie spełnią swoją funkcję, dzięki konstrukcji cholewki zapewniającej wysoką oddychalność. Tutaj pomocny może być artykuł: Jak wybrać buty trekkingowe?

Niskie buty trekkingowe (podejściowe)

Waga: 650 g (jeden but w rozmiarze 42)

Waga: 480 g (jeden but w rozmiarze 42)

Buty podejściowe są zwykle sporo lżejsze od wysokich butów turystycznych. Szczególnie dobrze sprawdzają się w cieplejsze dni od wiosny do jesieni (choć jeśli wybierzemy buty niskie z membraną, będą się nadawały nawet w wilgotne warunki). Ten rodzaj obuwia nie zabezpiecza kostki, ale za to zapewnia nieco większą swobodę podczas marszu i przez to pozwala poruszać się szybciej. Chętnie korzystają z niego osoby lubiące szybkie tempo. Lżejsze buty to również nieco mniejsze zmęczenie.

Większość modeli jest wyposażona w tzw. “climbing zone” czyli fragment podeszwy pod palcami z bardzo przyczepną gumą, pozwalającą precyzyjnie stawać na stopniach skalnych. Z tego względu “podejściówki” zwykle są wybierane na krótsze dystanse w stromym, wymagającym uwagi terenie. Dobrze sprawdzają się także po prostu jako lżejsze buty w teren.

Często słyszy się, że “ratownicy TOPR też chodzą w niskich butach”, co ma stanowić argument przemawiający zdecydowanie za butami podejściowymi. Należy jednak pamiętać, że ratownicy to osoby doświadczone, świetnie wytrenowane i doskonale znające górskie szlaki oraz panujące na nich warunki.

Inne buty w Tatry, inne w Bieszczady

Nie znaczy to oczywiście, że masz mieć buty na każdą okazję! Ale z pewnością rodzaj gór, w jakie najczęściej wyjeżdżasz, jest pomocną wskazówką przy wyborze.

Generalnie można przyjąć zasadę, że im wyższe partie gór i bardziej wymagające trasy, tym wyższy i sztywniejszy powinien być but. Właśnie dlatego nie ma jednych konkretnych “butów w Tatry” – to trudność szlaku będzie wyznacznikiem. Inne buty wybierzesz na Orlą Perć, a inne na spacer po zakopiańskich dolinkach.

Jeżeli zwykle wybierasz dobrze utrzymane, krótsze i łagodniejsze szlaki, niskie buty z amortyzowaną podeszwą mogą w zupełności wystarczyć. Chyba że obawiasz się o swoje kostki lub masz już za sobą jakąś kontuzję. Wtedy lepszą opcją zwykle okazują się buty wysokie z mniejszym usztywnieniem podeszwy.

Pamiętaj – czasem lepiej wybrać buty “na wyrost” niż przesadzić w drugą stronę i być nieprzygotowanym do warunków na szlaku.

To jakie w końcu? Niskie czy wysokie?

Choć poszczególne modele butów – zarówno wysokich jak i niskich – mają różne zastosowania, ich ogólne cechy można podsumować tak:

Buty trekkingowe wysokie

dobre na dłuższe wędrówki z dużym plecakiem
odpowiednie na wyższe partie gór oraz trudniejsze szlaki
chronią przed niekorzystnymi warunkami (woda, piasek, śnieg)
dobrze zabezpieczają kostkę przed skręceniem
jako jedyne buty górskie są bardziej uniwersalne

Buty niskie – podejściowe

lżejsze i pozwalające szybko się poruszać
przyczepne i precyzyjne
dobre w teren i na krótsze trasy w górach
zwykle sprawdzają się od wiosny do jesieni
nie chronią kostki
łatwiej przemakają (woda może wlać się od góry)

Niezależnie od tego, na który rodzaj obuwia się zdecydujesz, najważniejszy jest jego odpowiedni rozmiar. Jeżeli chcesz uniknąć stłuczonych palców i otartych pięt, koniecznie przeczytaj Jak dobrać rozmiar butów trekkingowych?

Wybierz buty, w których czujesz się pewnie i komfortowo, a wtedy każda wędrówka stanie się czystą przyjemnością.